Trump og lýðræðisleg hnignun Jun Þór Morikawa skrifar 1. september 2023 10:01 Bandaríkin eru án efa valdamesta ríki jarðar. Sumir kunna að halda því fram að ekki aðeins vegna pólitískra, efnahagslegra og hernaðarlegra áhrifa sinna, heldur einnig alþjóðlegra áhrifa sinna sem leiðarljóss stjórnarskrárbundins lýðræðis. Það er ekki með öllu óraunhæft að halda því fram að ekkert eitt land á jörðinni sé ósnortið af áhrifum af bandarísku valdi. Ljóst er að Ísland er engin undantekning. Hvað varðar alþjóðlegt öryggi er Ísland eitt af stofnríkjum Atlantshafsbandalagsins (NATO) þar sem Bandaríkin eru stærsta herveldið með öflugustu kjarnorkuvopnagetuna, þar af leiðandi undir vernd svokallaðrar kjarnorkuhlífar Bandaríkjanna. Efnahagslega séð eru Bandaríkin eitt af stærstu viðskiptalöndum Íslands. Á Íslandi er líka stjórnskipuleg lýðræðisstjórn. Svo það sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er ákaft áhyggjuefni og er, jafnvel fyrir okkur á Íslandi, þess virði að gera okkur grein fyrir stöðunni. Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, hefur verið ákærður. Hann er ekki aðeins fyrsti forseti Bandaríkjanna sem hefur verið ákærður heldur einnig hefur hann verið ákærður í fjórum aðskildum málum sem innihalda 44 alríkisákærur og 47 ríkisákærur. Sem sagt, það sem er svo sláandi við Trump er að þrátt fyrir allt er hann leiðandi frambjóðandi repúblikana fyrir forsetakosningarnar 2024. Trump leiðir DeSantis, sem er annar fremsti frambjóðandinn, með mjög miklum mun samkvæmt könnunum. Trump heldur því fram að þessar ákærur séu pólitískar „nornaveiðar“ gegn kosningabaráttu sinni. Áhugaverðar staðreyndir um það er að ef hann vinnur kosningarnar, jafnvel ef hann væri dæmdur fyrir þessar sakamálaákærur, þá er engin lagaleg hindrun til að koma í veg fyrir að dæmdir glæpamenn gegni æðsta embætti ríkisins. Ennfremur, ef hann yrði kosinn aftur og yrði forseti, gæti hann fræðilega náðað sjálfan sig vegna hvers kyns sakfellingar sem alríkisdómstóllinn kveður á um. Ég hélt alvarlega eða vildi trúa því að spillt arfleifð hans hefði eins með alræmdum hætti lokið þann 6. janúar 2021 þegar múgur stuðningsmanna Trump réðst með ofbeldi inn í Bandaríkjaþing í Washington DC og reyndi að hnekkja niðurstöðu kosninganna. Fólkið var beinlínis hvatt til þess af Trump sjálfum. Það er ekki erfitt að gera ráð fyrir að það hefði ekki verið jafnmikið pólitískt ofbeldi ef Trump hefði viðurkennt og samþykkt kosningaúrslit og óskað Biden til hamingju með kosningasigurinn eins og allir aðrir tapandi frambjóðendur hafa gert áður. Vegna þess að friðsamleg valdaskipti eru ein af meginreglum lýðræðis. Friðsamlegt framsal valds táknar einingu frekar en sundrungu. Það er mjög mikilvæg lýðræðishugmynd sem Trump hafði alfarið neitað að greiða fyrir fyrir 6. janúar 2021. Þess í stað sagði Trump Mike Pence, fyrrverandi varaforseta, að víkja frá stjórnarskránni í þágu hans. Í tilviki Georgíufylkis hótaði Trump Brad Raffensperger, ríkisráðherra Georgíu, að „finna 11780 atkvæði" til að sýna fram á sigur hans. Fram að 6. janúar hafði Trump alið stuðningsmenn sína á óteljandi lygum og reiði, órökstuddum fullyrðingum um kosningasvik og samsæriskenningum. Jafnvel til þessa dags, fullyrðir hann þessar fölsku fullyrðingar og fullyrðir ranglega að hann hafi unnið forsetakosningarnar 2020. Nú þegar hann hefur verið ákærður byrjar hann að ráðast á dómara, saksóknara, vitni og réttarkerfið í heild sinni. ''IF YOU GO AFTER ME, I'M COMING AFTER YOU!” sagði Trump á samfélagsmiðlum. Hann sýndi sömu hegðunarmynstur eins og hann hefur alltaf gert. Að mínu mati er Donald Trump og stjórnmálahreyfing hans mynd af auðvaldspopulisma sem tærir á virkan hátt lýðræðislegar reglur og venjur. Trump magnar gildi eins og óheiðarleika, gremju, stríðni og fjandskap. Hann greiðir fyrir þessum gildum sem að tæra nútíma lýðræðiskerfi sem byggir á réttarríkinu, félagslegu réttlæti og trausti almennings, trausti og trú á rótgrónum stofnunum, fjölhyggju og þeirri hugmynd sem viðurkennir friðsamlega og lögmæta sambúð ólíkra gilda, ólíkra hópa með ólíka hagsmuni. Trump og stjórnmálahreyfing hans grafa alvarlega undan trausti og trú almennings á lögmæti stjórnarskrárbundins lýðræðis. Þetta er það sem er að gerast með „leiðarljós heimslýðræðis“ í dag í Bandaríkjunum. Sem borgari annars stolts lýðræðislegs lýðveldisþjóðríkis getum við ekki og eigum ekki að taka lýðræði sem sjálfsögðum hlut. Að læra af því sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er áþreifanleg og mikilvæg áminning um viðkvæmt lýðræði. Franklin D. Roosevelt sagði einu sinni - „Lýðræði getur ekki náð árangri nema þeir sem lýsa vali sínu séu reiðubúnir til að velja skynsamlega.“ Höfundur er með MA gráðu í alþjóðasamskiptum frá Háskóla Íslands og er nú skráður meistaranemi í kennaranámi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Donald Trump Bandaríkin Mest lesið Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Nokkrar góðar ástæður til að svindla á örorkukerfinu Eiður Welding Skoðun Láglaunaþrælar, Samsæriskenning Guðmunda G. G. Skoðun Röng ákvörðun ráðherra Henry Alexander Henrysson Skoðun Endurvekjum skikkjuna strax! Samúel Karl Ólason Skoðun Hvað kostaði Krýsuvík? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Íslenska ríkið braut á börnum en axlar enga ábyrgð Freyr Rögnvaldsson Skoðun Vika einmanaleikans Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir Skoðun Þau sem hunsa helförina Birgir Rúnar Davíðsson Skoðun Hvalirnir, hafið og við Edda Elísabet Magnúsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Láglaunaþrælar, Samsæriskenning Guðmunda G. G. skrifar Skoðun Húmor í kennslu: Við hlustum, skiljum og munum betur Sveinn Waage skrifar Skoðun Vika einmanaleikans Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Vald og þátttaka eða valdtaka? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Röng ákvörðun ráðherra Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Hvalirnir, hafið og við Edda Elísabet Magnúsdóttir skrifar Skoðun Íslenska ríkið braut á börnum en axlar enga ábyrgð Freyr Rögnvaldsson skrifar Skoðun Á að hundsa öll viðvörunarljós? Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostaði Krýsuvík? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Endurvekjum skikkjuna strax! Samúel Karl Ólason skrifar Skoðun Allt það helsta með einum smelli Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Nokkrar góðar ástæður til að svindla á örorkukerfinu Eiður Welding skrifar Skoðun Orkuskipti í forgang Ingibjörg Álfrós Björnsdóttir skrifar Skoðun Ancelotti, Real Madrid og árangur liðsins – út frá sálfræðilegum pælingum Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Takkaborð tilfinninga minna Diljá Ámundadóttir Zoëga skrifar Skoðun Kyrrstöðuverðbólga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Bókaútgáfa, íslenskukennsla, þýðingar og máltilfinning Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Mikilvægi dýranna: Þau hafa sitt vit Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Nauðungarstjórnun í nánum samböndum Ásgeir Þór Ásgeirsson skrifar Skoðun Ákall eftir náttúrufræðikennurum Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Minni atvinnuþátttaka og fjölgun starfa stórauka íbúðaþörf Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Jónsósómi II – engin skuldsetning vegna 984 m.kr. hafnarframkvæmda Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Framtíð stjórnmálanna – val kjósenda Magnea Marínósdóttir skrifar Skoðun Enn um vanda drengja Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Séreign er ekki það sama og séreign Björn Berg Gunnarsson skrifar Skoðun Heppni að ekkert fordæmi var til staðar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Í skugga sílóa og sandryks Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fyrsta borgaraþing Reykjavíkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Upplifun mín á því að taka þátt í Gefum íslensku séns Brynjar Björnsson skrifar Skoðun Við lok grunnskólans Atli Björnsson skrifar Sjá meira
Bandaríkin eru án efa valdamesta ríki jarðar. Sumir kunna að halda því fram að ekki aðeins vegna pólitískra, efnahagslegra og hernaðarlegra áhrifa sinna, heldur einnig alþjóðlegra áhrifa sinna sem leiðarljóss stjórnarskrárbundins lýðræðis. Það er ekki með öllu óraunhæft að halda því fram að ekkert eitt land á jörðinni sé ósnortið af áhrifum af bandarísku valdi. Ljóst er að Ísland er engin undantekning. Hvað varðar alþjóðlegt öryggi er Ísland eitt af stofnríkjum Atlantshafsbandalagsins (NATO) þar sem Bandaríkin eru stærsta herveldið með öflugustu kjarnorkuvopnagetuna, þar af leiðandi undir vernd svokallaðrar kjarnorkuhlífar Bandaríkjanna. Efnahagslega séð eru Bandaríkin eitt af stærstu viðskiptalöndum Íslands. Á Íslandi er líka stjórnskipuleg lýðræðisstjórn. Svo það sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er ákaft áhyggjuefni og er, jafnvel fyrir okkur á Íslandi, þess virði að gera okkur grein fyrir stöðunni. Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, hefur verið ákærður. Hann er ekki aðeins fyrsti forseti Bandaríkjanna sem hefur verið ákærður heldur einnig hefur hann verið ákærður í fjórum aðskildum málum sem innihalda 44 alríkisákærur og 47 ríkisákærur. Sem sagt, það sem er svo sláandi við Trump er að þrátt fyrir allt er hann leiðandi frambjóðandi repúblikana fyrir forsetakosningarnar 2024. Trump leiðir DeSantis, sem er annar fremsti frambjóðandinn, með mjög miklum mun samkvæmt könnunum. Trump heldur því fram að þessar ákærur séu pólitískar „nornaveiðar“ gegn kosningabaráttu sinni. Áhugaverðar staðreyndir um það er að ef hann vinnur kosningarnar, jafnvel ef hann væri dæmdur fyrir þessar sakamálaákærur, þá er engin lagaleg hindrun til að koma í veg fyrir að dæmdir glæpamenn gegni æðsta embætti ríkisins. Ennfremur, ef hann yrði kosinn aftur og yrði forseti, gæti hann fræðilega náðað sjálfan sig vegna hvers kyns sakfellingar sem alríkisdómstóllinn kveður á um. Ég hélt alvarlega eða vildi trúa því að spillt arfleifð hans hefði eins með alræmdum hætti lokið þann 6. janúar 2021 þegar múgur stuðningsmanna Trump réðst með ofbeldi inn í Bandaríkjaþing í Washington DC og reyndi að hnekkja niðurstöðu kosninganna. Fólkið var beinlínis hvatt til þess af Trump sjálfum. Það er ekki erfitt að gera ráð fyrir að það hefði ekki verið jafnmikið pólitískt ofbeldi ef Trump hefði viðurkennt og samþykkt kosningaúrslit og óskað Biden til hamingju með kosningasigurinn eins og allir aðrir tapandi frambjóðendur hafa gert áður. Vegna þess að friðsamleg valdaskipti eru ein af meginreglum lýðræðis. Friðsamlegt framsal valds táknar einingu frekar en sundrungu. Það er mjög mikilvæg lýðræðishugmynd sem Trump hafði alfarið neitað að greiða fyrir fyrir 6. janúar 2021. Þess í stað sagði Trump Mike Pence, fyrrverandi varaforseta, að víkja frá stjórnarskránni í þágu hans. Í tilviki Georgíufylkis hótaði Trump Brad Raffensperger, ríkisráðherra Georgíu, að „finna 11780 atkvæði" til að sýna fram á sigur hans. Fram að 6. janúar hafði Trump alið stuðningsmenn sína á óteljandi lygum og reiði, órökstuddum fullyrðingum um kosningasvik og samsæriskenningum. Jafnvel til þessa dags, fullyrðir hann þessar fölsku fullyrðingar og fullyrðir ranglega að hann hafi unnið forsetakosningarnar 2020. Nú þegar hann hefur verið ákærður byrjar hann að ráðast á dómara, saksóknara, vitni og réttarkerfið í heild sinni. ''IF YOU GO AFTER ME, I'M COMING AFTER YOU!” sagði Trump á samfélagsmiðlum. Hann sýndi sömu hegðunarmynstur eins og hann hefur alltaf gert. Að mínu mati er Donald Trump og stjórnmálahreyfing hans mynd af auðvaldspopulisma sem tærir á virkan hátt lýðræðislegar reglur og venjur. Trump magnar gildi eins og óheiðarleika, gremju, stríðni og fjandskap. Hann greiðir fyrir þessum gildum sem að tæra nútíma lýðræðiskerfi sem byggir á réttarríkinu, félagslegu réttlæti og trausti almennings, trausti og trú á rótgrónum stofnunum, fjölhyggju og þeirri hugmynd sem viðurkennir friðsamlega og lögmæta sambúð ólíkra gilda, ólíkra hópa með ólíka hagsmuni. Trump og stjórnmálahreyfing hans grafa alvarlega undan trausti og trú almennings á lögmæti stjórnarskrárbundins lýðræðis. Þetta er það sem er að gerast með „leiðarljós heimslýðræðis“ í dag í Bandaríkjunum. Sem borgari annars stolts lýðræðislegs lýðveldisþjóðríkis getum við ekki og eigum ekki að taka lýðræði sem sjálfsögðum hlut. Að læra af því sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er áþreifanleg og mikilvæg áminning um viðkvæmt lýðræði. Franklin D. Roosevelt sagði einu sinni - „Lýðræði getur ekki náð árangri nema þeir sem lýsa vali sínu séu reiðubúnir til að velja skynsamlega.“ Höfundur er með MA gráðu í alþjóðasamskiptum frá Háskóla Íslands og er nú skráður meistaranemi í kennaranámi.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Ancelotti, Real Madrid og árangur liðsins – út frá sálfræðilegum pælingum Andri Hrafn Sigurðsson skrifar
Skoðun Jónsósómi II – engin skuldsetning vegna 984 m.kr. hafnarframkvæmda Kristinn H. Gunnarsson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun